برنامه های درس مکانیک خاک و پی
برنامه های درس مکانیک خاک و پی شامل موارد زیر است:
ﺷﻜﻞ اوﻟﻴﻪ اﻳﻦ ﺳﻴﺴﺘﻢ در ﺳﺎل 1942 ﺗﻮﺳﻂ ﻛﺎﺳﺎﮔﺮاﻧﺪه ﺑﺮاي ﺳﺎﺧﺖ ﻓﺮودﮔﺎه ﻫﺎي ﻧﻈﺎﻣﻲ ﺑﻪ وﺳﻴﻠﻪ ﮔﺮوه ﻣﻬﻨﺪﺳﺎن ارﺗﺶ در اﺛﻨﺎي ﺟﻨﮓ ﺟﻬﺎﻧﻲ دوم اراﺋﻪ ﺷﺪ. اﻳﻦ ﻃﺒﻘﻪ ﺑﻨﺪي در ﺳﺎل 1952 ﺑﺎ ﻫﻤﻜﺎري اداره ﻋﻤﺮان اﻳﺎﻟﺖ ﻣﺘﺤﺪه، ﻣﻮرد ﺗﺠﺪﻳﺪ ﻧﻈﺮ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺖ. درﺣﺎل ﺣﺎﺿﺮ اﻳﻦ ﺳﻴﺴﺘﻢ ﺗﺤﺖ اﺳﺘﺎﻧﺪارد 2487 − ASTM − D ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده وﺳﻴﻊ ﻣﻬﻨﺪﺳﻴﻦ ﻗﺮار دارد. در ﺟﺪول 3-2، 3-3 و 3-4 ﺳﻴﺴﺘﻢ ﻃﺒﻘﻪ ﺑﻨﺪي ﻣﺘﺤﺪ اراﺋﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ. اﻳﻦ ﺳﻴﺴﺘﻢ ﺧﺎك ﻫﺎ را ﺑﻪ دو ﻃﺒﻘﻪ ﺑﺰرگ ﺗﻘﺴﻴﻢ ﻣﻲ ﻧﻤﺎﻳﺪ:
1. ﺧﺎك ﻫﺎي درﺷﺖ داﻧﻪ ﺑﺎ ﻃﺒﻴﻌﺖ ﺷﻨﻲ و ﻳﺎ ﻣﺎﺳﻪ اي و درﺻﺪ ﻋﺒﻮري ﻛﻮﭼﻜﺘﺮ از 50 درﺻﺪ از اﻟﻚ ﻧﻤﺮه 200. ﻋﻼﻣﺖ ﮔﺮوه ﻫﺎي اﻳﻦ ﻃﺒﻘﻪ ﺑﺎ ﺣﺮف G یا S ﺷﺮوع ﻣﻲ ﺷﻮد. ﻋﻼﻣﺖ G ﺑﺮاي ﺷﻦ ﻳﺎ ﺧﺎك ﻫﺎي ﺷﻦ دار و ﻋﻼﻣﺖ S ﺑﺮاي ﻣﺎﺳﻪ ﻳﺎ ﺧﺎك ﻫﺎي ﻣﺎﺳﻪ دار ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺣﺮف اول ﺑﻪ ﻛﺎر ﻣﻲ روﻧﺪ.
2. ﺧﺎك ﻫﺎي رﻳﺰداﻧﻪ ﺑﺎ درﺻﺪ ﻋﺒﻮري ﺑﺰرﮔﺘﺮ از 50 درﺻﺪ از اﻟﻚ ﻧﻤﺮه 200. ﻋﻼﻣﺖ ﮔﺮوه ﻫﺎي اﻳﻦ ﻃﺒﻘﻪ ﺑﺎ ﺣﺮف M ﻻي ﻏﻴﺮ آﻟﻲ و ﻳﺎ C ﺑﺮاي رس ﻏﻴﺮ آﻟﻲ و O ﺑﺮاي ﻻي ﻫﺎ و رس ﻫﺎي آﻟﻲ ﺷﺮوع ﻣﻲ ﺷﻮد. ﻋﻼﻣﺖ Pt ﺑﺮاي ﭘﻴﺖ و ﻣﺎك (ﺧﺎك ﺑﺮگ) و ﻳﺎ ﺳﺎﻳﺮ ﺧﺎك ﻫﺎ ﺑﺎ درﺟﻪ آﻟﻲ ﺑﺎﻻ ﺑﻪ ﻛﺎر ﻣﻲ رود.
ﻋﻼﺋﻤﻲ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺣﺮف دوم در ﻃﺒﻘﻪ ﺑﻨﺪي ﺑﻪ ﻛﺎر ﻣﻲ روﻧﺪ، ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ از:
W: ﺧﻮب داﻧﻪ ﺑﻨﺪي ﺷﺪه
P: ﺑﺪ داﻧﻪ ﺑﻨﺪي ﺷﺪه
L: ﺧﺎﺻﻴﺖ ﺧﻤﻴﺮي ﻛﻢ (ﺣﺪ ﻣﺎﻳﻊ ﻛﻮﭼﻜﺘﺮ از 50)
H: ﺧﺎﺻﻴﺖ ﺧﻤﻴﺮي زﻳﺎد (ﺣﺪ ﻣﺎﻳﻊ ﺑﺰرﮔﺘﺮ از 50)
ﺣﺮوف ﻓﻮق ﻫﻤﻴﺸﻪ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺣﺮف دوم ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ و ﺻﻔﺖ ﺣﺮف اول ﻣﻲ ﺑﺎﺷﻨﺪ.
ﺑﺮاي ﻃﺒﻘﻪ ﺑﻨﺪي ﻛﺎﻣﻞ اﻳﻦ ﺳﻴﺴﺘﻢ، ﻗﺴﻤﺖ و ﻳﺎ ﺗﻤﺎم اﻃﻼﻋﺎت زﻳﺮ ﻻزم اﺳﺖ:
اﻟﻒ: درﺻﺪ ﺷﻦ، ﻳﻌﻨﻲ ﻗﺴﻤﺘﻲ ﻛﻪ از اﻟﻚ 75 ﻣﻴﻠﻴﻤﺘﺮ ﻋﺒﻮر ﻛﺮده و روي اﻟﻚ 4.75 ﻣﻴﻠﻴﻤﺘﺮ (ﻧﻤﺮه 4) ﺑﺎﻗﻲ ﻣﻲ ﻣﺎﻧﺪ.
ب: درﺻﺪ ﻣﺎﺳﻪ، ﻳﻌﻨﻲ درﺻﺪ ﻋﺒﻮري از اﻟﻚ 4.75 ﻣﻴﻠﻴﻤﺘﺮ (ﻧﻤﺮه 4) و ﻣﺎﻧﺪه روي اﻟﻚ 0.075 ﻣﻴﻠﻴﻤﺘﺮ (ﻧﻤﺮه 200).
پ: درﺻﺪ ﻻي و رس، ﻳﻌﻨﻲ درﺻﺪ ﻋﺒﻮري از اﻟﻚ 0.075 ﻣﻴﻠﻴﻤﺘﺮ (ﻧﻤﺮه 200).
ت: ﺿﺮﻳﺐ ﻳﻜﻨﻮاﺧﺘﻲ Cu و ﺿﺮﻳﺐ داﻧﻪ ﺑﻨﺪي Cc
ث: ﺣﺪ ﻣﺎﻳﻊ و ﻧﺸﺎﻧﻪ ﻣﺎﻳﻊ ﺑﺮاي ﻗﺴﻤﺖ ﻋﺒﻮري از اﻟﻚ ﻧﻤﺮه 40.
ﻋﻼﻣﺖ ﮔﺮوه ﺑﺮاي ﺧﺎك ﻫﺎي درﺷﺖ داﻧﻪ ﺷﻨﻲ ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ از:
GP − GC ، GP − GM ، GW − GC ، GW − GM ، GC − GM ، GC ، GM ، GP ، GW
ﺑﺮاي ﺧﺎك ﻫﺎي داﻧﻪ اي ﻣﺎﺳﻪ اي ﻋﻼﺋﻢ ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ از:
، SM ، SC ، SC − SM ، SW − SM ، SW − SC ، SP − SM ، SP − SC ,SW ، SP ، SM
ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﺸﺎﺑﻪ ﻋﻼﻣﺖ ﮔﺮوه ﺑﺮاي ﺧﺎك ﻫﺎي رﻳﺰداﻧﻪ ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ از:
CL-ML ، ML ، OL ، CH ، MH ، OH ، CLو Pt
روش ﮔﺎم ﺑﻪ ﮔﺎم ﺑﺮاي ﻃﺒﻘﻪ ﺑﻨﺪي ﺑﻪ روش ﻣﺘﺤﺪ ﺑﻪ ﺷﺮح زﻳﺮ اﺳﺖ:
ﮔﺎم 1: درﺻﺪ ﻋﺒﻮري از اﻟﻚ ﻧﻤﺮه 200 ، را ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻧﻤﺎﻳﻴﺪ. اﮔﺮ %50 > 200# PP ﺑﺎﺷﺪ، ﺧﺎك درﺷﺖ داﻧﻪ (ﺷﻨﻲ ﻳﺎ ﻣﺎﺳﻪ اي) ﺑﻮده و ﺑﻪ ﮔﺎم 2 ﺑﺮوﻳﺪ. اﮔﺮ %50 < 200# PP ﺑﺎﺷﺪ، ﺧﺎك رﻳﺰداﻧﻪ ﺑﻮده و ﺑﻪ ﮔﺎم 3 ﺑﺮوﻳﺪ.
ﮔﺎم 2: درﺻﺪ ﻋﺒﻮري از اﻟﻚ ﻧﻤﺮه 4 ، 4# PP را ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻧﻤﺎﻳﻴﺪ. ﺑﺎ داﺷﺘﻦ درﺻﺪ ﻋﺒﻮري از اﻟﻚ 4 و اﻟﻚ 200 ، ﻧﺴﺒﺖ زﻳﺮ را ﻛﻪ ﻧﺸﺎن دﻫﻨﺪه ﻣﻴﺰان ﻣﺎﺳﻪ ﻣﻮﺟﻮد در ﻗﺴﻤﺖ درﺷﺖ داﻧﻪ ﺧﺎك اﺳﺖ را ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻧﻤﺎﻳﻴﺪ:
اﮔﺮ %50 > FS ﺑﺎﺷﺪ ﺧﺎك ﺷﻨﻲ اﺳﺖ ﺑﻪ ﻋﺒﺎرت دﻳﮕﺮ ﺣﺮف اول Gاﺳﺖ. ﺑﺮاي ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻋﻼﻣﺖ ﮔﺮوه ﺑﻪ ﺟﺪول 3-2 و ﺷﻜﻞ 3-2 ﻣﺮاﺟﻌﻪ ﻧﻤﺎﻳﻴﺪ. ﺳﭙﺲ ﺑﺮاي ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻧﺎم ﮔﺮوه ﺑﻪ ﺷﻜﻞ 3-2 ﻣﺮاﺟﻌﻪ ﻛﻨﻴﺪ. اﮔﺮ %50 ≤ Fs ﺑﺎﺷﺪ، ﺧﺎك ﻣﺎﺳﻪ اي اﺳﺖ. ﺑﺮاي ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻋﻼﻣﺖ ﮔﺮوه ﺑﻪ ﺟﺪول 3-3 و ﺷﻜﻞ 3-2 و ﺑﺮاي ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻧﺎم ﮔﺮوه ﺑﻪ ﺷﻜﻞ 3-3 ﻣﺮاﺟﻌﻪ ﻧﻤﺎﻳﻴﺪ.
ﮔﺎم 3: ﺑﺮاي ﺧﺎك ﻫﺎي رﻳﺰداﻧﻪ، ﺑﺮاي ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻋﻼﻣﺖ ﮔﺮوه ﺑﻪ ﺟﺪول 3-4 و ﺷﻜﻞ 3-2 ﻣﺮاﺟﻌﻪ ﻧﻤﺎﻳﻴﺪ. اﮔﺮ ﺧﺎك ﻏﻴﺮ آﻟﻲ ﺑﺎﺷﺪ، ﺑﺮاي ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻧﺎم ﮔﺮوه ﺑﻪ ﺷﻜﻞ 3-4 و اﮔﺮ آﻟﻲ ﺑﺎﺷﺪ ﺑﻪ ﺷﻜﻞ 3-5 ﻣﺮاﺟﻌﻪ ﻧﻤﺎﻳﻴﺪ. ﺷﻜﻞ 3-2 ﻧﻤﻮدار ﺧﻤﻴﺮي ﻧﺎم دارد و ﺗﻮﺳﻂ ﻛﺎﺳﺎﮔﺮاﻧﺪه ﺗﻬﻴﻪ ﺷﺪه و ﺳﭙﺲ اﺻﻼح ﮔﺮدﻳﺪه اﺳﺖ.
ﻧﻜﺘﻪ :
ﻣﻨﻈﻮر از ﺧﺎك ﺧﻮب داﻧﻪ ﺑﻨﺪي ﺷﺪه (W)، ﺧﺎﻛﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ در ﺷﺮاﻳﻂ زﻳﺮ ﺻﺪق ﻛﻨﺪ:
1<cc<3
ﺑﺮاي ﻣﺎﺳﻪ Cu>6
ﺑﺮاي ﺷﻦ Cu>4
ﺑﺪﻳﻬﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺧﺎﻛﻲ ﻛﻪ در ﻫﺮ ﻳﻚ از ﺷﺮاﻳﻂ ﻓﻮق ﺻﺪق ﻧﻜﻨﺪ ﺧﺎك ﺑﺪ داﻧﻪ ﺑﻨﺪي ﺷﺪه (P) اﺳﺖ.
ﺻﻔﺖ ﻫﺎي ﻓﻮق ﻣﺨﺘﺺ ﺧﺎك ﻫﺎي درﺷﺖ داﻧﻪ (ﺷﻨﻲ و ﻣﺎﺳﻪ) ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ.
ﻧﻜﺘﻪ :
ﻫﻤﺎﻧﻄﻮر ﻛﻪ در ﺷﻜﻞ 3-3 ﻧﺸﺎن داده ﺷﺪه اﺳﺖ، ﺧﻂ A ﺧﻄﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺟﺪاﻛﻨﻨﺪه ﻧﺎﺣﻴﻪ رس و ﻻي در ﻧﻤﻮدار ﺧﻤﻴﺮي ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ اﻳﻦ ﺧﻂ از 4 = PI تا LL=25.5 اﻓﻘﻲ ﺑﻮده و از آن ﭘﺲ ﻣﻌﺎدﻟﻪ آن ﺑﻪ ﺻﻮرت (20 − PI = 0.73( LL ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ.
خط U ﺑﻪ ﻃﻮر ﺗﻘﺮﻳﺒﻲ ﺣﺪ ﺑﺎﻻي ﻧﻘﺎط ﻧﺸﺎﻧﻪ ﺧﻤﻴﺮي در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﺣﺪ ﻣﺎﻳﻊ ﻫﺮ ﻧﻮع ﺧﺎﻛﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺗﺎ ﺑﻪ ﺣﺎل ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ. اﻳﻦ ﺧﻂ از LL=16 تا PI=7 ﻗﺎﺋﻢ ﺑﻮده و از آن ﭘﺲ ﻣﻌﺎدﻟﻪ آن ﺑﻪ ﺻﻮرت (8 − PI = 0.9( LL ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ.
اﺻﻄﻼﺣﺎت ﺑﻪ ﻛﺎر رﻓﺘﻪ در ﺷﻜﻞ ﻫﺎي 3-3، 3-4 و 3-5 در زﻳﺮ ﻓﻬﺮﺳﺖ ﺷﺪه اﻧﺪ:
ﺷﻦ gravel ، ﻣﺎﺳﻪ sand ، داﻧﻪ ﺑﻨﺪي ﺧﻮب Well graded، داﻧﻪ ﺑﻨﺪي ﺑﺪ poorly graded، ﻻي silt، رس Clay، آﻟﻲ organic، ﻏﻴﺮ آﻟﻲ inorganic، رس ﻻﻏﺮ Lean clay، رس ﭼﺎق fat clay، ﻣﺎﺳﻪ ﻻي دار silty sand، ﻣﺎﺳﻪ رس دار Clayey sand، ﺷﻦ ﻻي دار silty gravel ، ﺷﻦ رس دار clayey gravel.
ﺑﺮاي ﻃﺒﻘﻪ ﺑﻨﺪي ﺳﺮﻳﻊ ﺑﻪ روش ﻣﺘﺤﺪ ﻣﻲ ﺗﻮان از اﻟﮕﻮرﻳﺘﻢ زﻳﺮ ﻧﻴﺰ اﺳﺘﻔﺎده ﻧﻤﻮد.
جزوه درس مکانیک خاک و پی جناب آقای عبدالمتین ستایس www.ams.ir
اﺻﻮل ﻣﻬﻨﺪﺳﻲ ژﺋﻮﺗﻜﻨﻴﻚ، ﺟﻠﺪ اول: ﻣﻜﺎﻧﻴﻚ ﺧﺎك.، ﺗﺮﺟﻤﻪ ﺷﺎﭘﻮر ﻃﺎﺣﻮﻧﻲ.، ﭼﺎپ ﻫﻔﺘﻢ 1380، وﻳﺮاﻳﺶ دوم.
ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﺳﻮاﻻت ﻃﺒﻘﻪ ﺑﻨﺪي ﺷﺪه آزﻣﻮن ﻛﺎرﺷﻨﺎﺳﻲ ارﺷﺪ ﻣﻜﺎﻧﻴﻚ ﺧﺎك.، ﺗﺎﻟﻴﻒ: ﺳﺎﺳﺎن اﻣﻴﺮ اﻓﺸﺎري.، ﭼﺎپ ﺳﻮم 1382.
. http://en.wikipedia.org/wiki/Loam
دیدگاهها
جواب این پرسش دوست عزیز :سیستم یونیفاید هیچ گونه مرز عددی برای جدایی لای و رس در نظر نمیگیرد بلکه ملاک جدایی لای و رس در این سیستم رفتار خاک در برابر رطوب است ، خاک رس یک خاک چسبنده بوده وبا دریافت رطوبت به حالت خمیری در می اید در صورتی که خاک لای یک خاک دانه ای می باشد .
خیلی مفید
خوراکخوان (آراساس) دیدگاههای این محتوا